عدم پذیرش اجتماعی دردناک تر از خشونت قانونی

گفتگو با یک مشاور و روانشناس در ایران

شاید برایتان پیش آمده باشد که احساس کنید در خانه جایی ندارید، یا شاید از مدرسه رانده شده باشید، یا در جمع احساس تنهایی کنید، یا وقتی در خیابان راه می‌روید فکر کنید همه شما را می‌پایند. هر کدام از اینها به تنهایی می‌تواند مشکلات روحی و روانی شدیدی برای شما ایجاد کند. حال فکر کنید همه این اتفاقات یک جا برای‌تان رخ داده باشد، یعنی از همه جا رانده! این حال و روز اکثر دگرباشان جنسی است که در پی اضطراب و افسردگی شدید به دفتر کارم می آیند.

این اظهارات یک روانشناس در ایران است. او به سوآرت می‌گوید: درد اصلی بیشتر دگرباشانی که برای التیام دردهای روحی و روانی خود مراجعه می‌کنند «عدم پذیرش اجتماعی» است. آنها عموما چند دسته اند یا تمایل شان به تغییر جنسیت در رفتار و کردارشان مشهود است، یا همجنس گراهایی هستند که میل جنسی‌شان را مخفی کرده‌اند و در عذاب‌اند، یا میل جنسی شان را برملا کرده‌اند و تحت خشونت‌اند. همه اینها با یک درد عمومی به نام عدم پذیرش اجتماعی روبرو هستند. چراکه نه در خانه، نه در مدرسه و نه در محل کار و نه در جامعه، پذیرفته نمی‌شوند، پس طبیعی است که دچار اختلالات روانی شده باشند.

او می‌افزاید: اکثر این افراد وقتی مراجعه می‌کنند دچار افسردگی شدید، اضطراب و بعضا به اعتیاد گرفتار شده‌اند چراکه از سوی جامعه دچار فشارهای غیر قابل تحمل‌اند. بعضی از آنها خشونت‌های پی در پی را تجربه کرده‌اند و بعضی دیگر دچار هراس و احساس بی پناهی هستند.

این روانشناس در پاسخ به این پرسش که ترس از قانون مجازات اسلامی، چقدر در افزایش اضطراب و افسردگی آنها نقش دارد، می‌گوید: «درد عدم پذیرش اجتماعی به مراتب عمیق تر از ترس از اجرای قانون شریعت است. چراکه بسیاری از آنها، اساسا به قانون و مجازات‌های آن نمی اندیشند، چون تمایل شان به هم جنس ارادی و به اختیار و به انتخاب نیست. مشکل جایی است که یا جرات نمی‌کنند تمایل خود را ابراز کنند یا اگر ابراز می‌کنند از جامعه طرد شده و مورد خشونت واقع می‌شوند.»

او معتقد است تا زمانیکه جامعه رفتار دگرباشان را نابهنجار تلقی می‌کند، زمینه پذیرش اش را از دست می‌دهد و آگاهانه و ناآگاهانه برخورد تبعیض آمیز، ناعادلانه و خشونت آمیز با آنها دارد.

این عضو سازمان نظام روانشناسی ایران، می‌گوید: مساله آنها این است که باید بتوانند در برابر سانسور و سرکوب خواست درونی و فردی شان مقاومت کنند و این کاری نیست که بیشتر آنها قادر به تحمل رنج آن باشند، لذا دچار مشکلات متعدد روحی و روانی می شوند.

پذیرش اجتماعی روی نمی‌دهد مگر اکثریت افراد جامعه همچون زیگموند فروید به این جمع بندی برسد که «همجنس‌گرایی نه مایهٔ شرم است، نه گناه است و نه انحراف؛ آن را نمی‌توان یک بیماری دانست، بلکه شاخه‌ای از عملکردهای جنسی معمول در انسان است.»