مهاجرت بیش از ۱۰۰ هزار ارمنی از ایران

گفتگو با روبرت بگلریان، نماینده ارامنه در دوره های هفتم، هشتم و نهم مجلس

قبل از انقلاب ۵۷ تعداد ایرانیان ارمنی حول و حوش ۲۵۰ هزار نفر بود که آقای آبراهامیان هم در کتاب اش چنین آماری داده است در حال حاضر آمار دقیق و رسمی ارائه نمی شود اما با توجه به اطلاعات و برآوردها تعداد ارامنه بین ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر است و حتی اگر آمار زمان انقلاب را هم به جای ۲۵۰ هزار بیاییم ۱۵۰ هزار نفر بگیریم بیش از ۱۰۰ هزار ارمنی در این ۴۰ سال از ایران مهاجرت کرده اند.

روبرت بگلریان، نماینده ارامنه و جنوب کشور در دوره های هفتم، هشتم و نهم مجلس با بیان این مطلب به «سوآرت» گفت: روند مهاجرت ارامنه از شهرهای کوچک و روستاها به تهران و اصفهان و تبریز و ارومیه در تمام این سالها وجود داشته اما آنچه که بیش از همه مشهود است مهاجرت ارمنی ها از ایران به کشورهای دیگر است که باعث شده آمار ایرانیان ارمنی در ایران حداقل به یک سوم آمار آنها در زمان انقلاب کاهش یابد که عوامل متعددی در این زمینه دخیل هستند و نمی توان تنها یک عامل را عنوان کرد.

به گفته این نماینده سابق مجلس هم عوامل فرهنگی، هم خود انقلاب ۵۷ و دیدگاههای ایدئولوژیک و هم چشم اندازی که مردم از زندگی خود ترسیم کرده اند باعث این نوع مهاجرت ها شده است. او گفت: مسائل ۲۵ سال اخیر بخصوص بالا رفتن سطح تحصیلات و آگاهی و آشنایی بیشتر با امکانات خارج از کشور و راحت تر شدن امکان مهاجرت هم دخیل بوده و البته استقلال ارمنستان و تغییر دیدگاه ارمنی هایی که در پی هویت ملی بودند هم بخشی از این مساله است و مهم تر از اینها مسائل اقتصادی و بیکاری و بحث استخدام ها است البته من می توانم بگویم درباره استخدام ها به غلظت و شدتی که بعضی ها می گویند نیست ولی می بینید که جوانان ما سربازی می روند اما نمی توانند در ارتش استخدام شوند اینها پارادوکس هایی است که در کشور ما وجود دارد، همین محدودیت ها یواش یواش انباشته می شود و دیدگاههای مردم را برای مهاجرت و رفتن از کشور شکل می دهد و باعث می شود که مهم ترین چالش ما و دیگر اقلیت های دینی مساله مهاجرت باشد.

به گفته او در سطوحی مثل ارتش و آموزش و پرورش محدودیت های قانونی وجود دارد و ارامنه هم مثل دیگر اقلیت های دینی که در قانون اساسی به رسمیت شناخته شده اند اجازه حضور و استخدام در این نهادها را ندارند، ولی عدم حضور در حاکمیت ابعاد مختلف دارد که باید بحث شود.

روبرت بگلریان گفت:  دوره ای که آقای خاتمی، رئیس جمهور بود با پی گیری او، مجوز استخدام ارمنی ها در آموزش و پرورش داده شد البته به صورت محدود. آن زمان جامعه ما یعنی جامعه ارمنی می خواست مدیران مدرسه های ما از خود ما باشد یعنی ارمنی باشند ولی مدیران مدارس ما را از مسلمان ها انتخاب می کردند. آموزش و پرورش می گفت با این سوابق مدیر و دبیر ندارید که به عنوان مدیر بگذاریم، پاسخ ما این بود که بعد از انقلاب استخدام نکردید که به این شرایط برسد. آقای خاتمی پیگیری کرد و مجوز دادند که ۲۰۰ نفر استخدام شوند که نهایتا ۱۰۰ نفر جذب شدند و بعد از آن هم باز به روال سابق برگشت و دیگر از ارامنه استخدام نکردند. البته به خاطر شرایطی که بعد از انقلاب به وجود آمده بود خیلی از جوانان ما به سمت استخدام در دستگاههای دولتی نرفتند، با فرض اینکه استخدام نخواهند شد تلاش هم نکردند. وقتی هم که استخدام نمی شوند و در بدنه دولتی رشد نمی کنند، امکان دستیابی به سمت های بالاتر را محدود می شود البته محدودیت های قانونی و تبعیض ها در استخدام ها و گزینش ها وجود دارد و همین فرض که گفتم هم ناشی از این محدودیت ها است.

قانون اساسی ایران “ایرانیان زرتشتی، کلیمی و مسیحی” را به عنوان تنها اقلیت های دینی در این کشور به رسمیت می شناسد که‌ در حدود قانون‌ در انجام‌ مراسم‌ دینی‌ خود آزادند و دراحوال‌ شخصیه‌ و تعلیمات‌ دینی‌ بر طبق‌ آیین‌ خود عمل‌ می کنند.

روبرت بگلریان به تبعیض های قانونی اشاره کرد و گفت: واقعیت این است که بسیاری از علمای دینی و عرف مردم در جامعه ایران ارامنه را کافر تلقی نمی کنند ولی شرعی که حاکم است بر این اساس است و قانون ۸۸۱ مکرر قانون مدنی در بحث ارث عملا ما را کافر قلمداد می کند و این قانون همچنان ساری و جاری است. ما هم در مجلس خیلی تلاش کردیم این قانون را تغییر دهیم اما نشد و اگر مواردی پیش بیاید خانواده های ما در معرض تهدید قرار می گیرند. در بحث شهادت و قصاص هم قانون برابر نیست و تبعیض علیه ما به عنوان اقلیت دینی مشهود است.

نماینده سه دوره مجلس گفت: تنها می توان با اصلاح و تغییر قانون این تبعیض ها و محدودیت ها را رفع کرد و با تغییر برخی نگرش ها محدودیت ها استخدامی را هم حل کرد. در غیر این صورت این روند مهاجرت که معضل بزرگ جامعه ما به عنوان جامعه ارمنی است غیرقابل حل خواهد بود.