زنان و سهم ۱۴ درصدی از بازار کار

گفتگو با ژیلا بنی یعقوب، روزنامه نگار و فعال حوزه زنان

«اقتصاد زنان» کمتر مورد توجه قرار گرفته، ولی اولویت اول زنان ایرانی عنوان شده است. جنبش زنان هم نسبت به اهمیت این مساله غفلت کرده، چراکه اقتصاد زنان تنها درد نان نیست بلکه تبعات روانی زیادی به همراه داشته، ریشه و عامل سرخوردگی، ناامیدی و یاس در میان زنان بوده است. ژيلا بنی یعقوب روزنامه نگار، فعال حوزه زنان و سردبیر مجله آنلاین کانون زنان ایرانی، با بیان این مطلب به «سوآرت» می گوید: «فاجعه بار است که تنها ۱۴ درصد بازار کار ایران، در اختیار زنان است.»

او که پیش از این با گروهی از زنان ایرانی، کمپین یک میلیون امضاء را برای تغییر پاره ای از قوانین تبعیض آمیز، راه اندازی کرده، می‌گوید: «هنوز هم به درستی آن کمپین که هدف‌اش جنگیدن با قوانین تبعیض آمیز بود باور دارم، به کارگاه‌های آموزشی متعددی که برگزار کردیم اعتقاد دارم ولی امروز می‌بینم که درد زنان تنها تبعیض‌های قانونی نیست، امروز زنانی را می‌بینم که اگر زیر مشت و لگد شوهران خود له شوند و حق طلاق هم داشته باشند، باز طلاق نمی گیرند، چون بعد از طلاق سرپناهی ندارند.»

ژیلا بنی یعقوب به مشکلات اقتصادی متعدد زنان ایرانی اشاره کرده و می‌گوید: «زمان ثبت نام مدارس که شروع می‌شود، خواهرم و همکاران‌اش که مدیریت یک مدرسه دولتی در منطقه‌ای محروم در کرج را عهده دارند، ماتم می‌گیرند، چرا که باید با خانواده‌هایی مواجه شوند که حتی پول خرید روپوش مدرسه و کتاب و دفتر و قلم دختران شان را ندارند.» او به نمونه ای اشاره می‌کند که زنی جوان با دو دخترش به دلیل اعتیاد شوهرش از او جداشده و چون سرپناهی نداشته، شب‌ها در گرمخانه شهرداری سر می‌کرده و در نهایت مجبور می‌شود برای یافتن سرپناه، با مردی ۸۱ ساله ازدواج کند، مردی که تنها حداقل‌های زنده ماندن را برایشان تامین کرده است.

ژیلا بنی یعقوب با اشاره به تلاش‌های برخی فعالان زن در خصوص حجاب می‌گوید: «از آن دسته زنانی نیستم که بگویم حجاب اولویت نیست و نباید به این مساله پرداخت، حتما باید به حجاب هم پرداخت ولی همه مساله زنان حجاب نیست، هنوز از تهران و برخی مناطق آن، بیرون برویم، دیگر حجاب دغدغه زنان نیست. پیمایش ملی ای که اخیرا توسط جمعی از بهترین اساتید جامعه شناسی ایران و دانشجویان نخبه ایرانی انجام شد، نشان داد که «اقتصاد» اولویت اول زنان و ازدواج اولویت ۱۷ آنان است. یعنی هم برخلاف نظر فعالان زن که همه تمرکزشان را روی حجاب گذاشته اند و هم برخلاف نظر حاکمان که تمام تبلیغات شان را روی ازدواج گذاشته اند، نه حجاب و نه ازدواج اولویت اول زنان نیست. زنان ایرانی از تبعیض در بازار کار، نداشتن شغل و بیکاری در عذاب اند. اینجا تنها مساله فقر اقتصادی هم نیست، چراکه بسیاری از آنها نیاز مالی ندارند ولی نیاز دارند که در بازار کار دیده شوند، در این بازار سهمی داشته باشند و در جامعه حضوری فعال داشته باشند ولی به رغم داشتن تحصیلات و تخصص عالی، از ورود به بازار کار محروم مانده اند.

به باور ژیلا بنی یعقوب، بسیاری از زنان ایرانی به دلیل تبعیض موجود در بازار کار، دچار رنج روحی شده، هویت شان را مخدوش می‌بینند و دچار افسردگی هستند. او می‌گوید: هستند کارفرمایانی که شرط‌‌ شان برای استخدام زنان، ازدواج نکردن و بچه نیاوردن است. هستند کارفرمایانی که تفکرات مردسالارنه دارند و از استخدام زنان سرباز می‌زنند، هرچند داریم زنانی که در حوزه‌هایی رشد کرده اند که کاملا مردانه به نظر می آید ولی وقتی پای صحبت همین زنان نیز می نشینیم می بینیم چه رنج ها برای رفع موانع پیش رو تحمل کرده اند.