استیصال در برابر خشونت جنسی!

گفتگو با گلناز مشایخی، روزنامه نگار و فعال مدنی

ده سال طول کشید تا بتوانم به همکارانم بگویم مطلقه هستم. چون قبل از آن احساس امنیت نمی کردم. اینجا کافی است اطرافیان بفهمند مطلقه هستی، همه به خود اجازه می دهند به حریم خصوصی ات تجاوز کنند، از شوخی های جنسی گرفته تا آزار و اذیت. حالا خیالم راحت است که اطرافیانم، شخصیت مرا می شناسند و من هم می دانم با چه کسانی روبرو هستم، ولی باز نمی شود صدرصد احساس امنیت کرد.

گلناز مشایخی روزنامه نگار و فعال مدنی، با بیان این مطلب، می افزاید: خشونت جنسی خصوصا در محیط کار، زندگی را برای زنان شاغل، بسیار دشوار کرده است. خشونت جنسی در محیط کار، شاید دیده نشود، چون زن ها به دلایل مختلف آن را مخفی می کنند یا سعی می کنند آن را نادیده بگیرند، ولی بیشتر آنها با آن روبرو هستند. از شوخی های جنسی گرفته تا بقیه مسایلی که در پی آن می آید، این موضوعی نیست که به سادگی قابل حل باشد، واقعا نمی دانیم با آن چه کنیم.

او در توضیح تجربه شخصی خود می گوید: بارها شده با همکاران مرد، به دلیل بی حرمتی و تجاوز به حریم خصوصی ام دعوا و بحث کرده ام، ولی مساله کماکان باقی است. ضمن اینکه همیشه باید مراقب باشی که خودت متهم نشوی. گاهی پیش می آید که با برخی همکاران که رابطه صمیمی تری داری، بگو و بخند داری، اما دیگران به خود اجازه می دهند که وارد چنین فضایی شوند و شوخی های ناشایست انجام دهند. خصوصا وقتی می دانند که مطلقه هستی، شوخی جنسی را حق مسلم خود می دانند. بیشتر زنان مطلقه این تجارب تلخ را به کرات در خاطر خود دارند.

تبعیض در محیط کار

این روزنامه نگار معتقد است علاوه بر مساله آزادی پوشش که امروزه به یک مساله کلیدی در حوزه زنان، تبدیل شده، خشونت علیه زنان، تبعیض در محیط کار و تغییر معیارهای زیبایی، سه مساله مهم است که باید مورد توجه قرار گیرد. او می گوید: تبعیض در محیط کار به حدی زیاد است که بیشتر زنان قید ارتقاء موقعیت را می زنند، چراکه چند برابر مردان باید تلاش کنند تا ثابت کنند که شایستگی احراز مقام مدیریتی را دارند و وقتی  به این مقام نائل می آیند باید چند برابر تلاش کنند تا در برابر ناملایمتی مردان و خالی کردن زیر پایشان، دوام بیاورند. یعنی نه تنها ورود به پست های مدیریتی برای زنان دشوار است بلکه نگه داشتن چنین پست هایی، به تلاش مضاعف نیازمند است، چون توسط همکاران مرد، تحمل نمی شوند. این معضلی جدی در محیط کار است که سبب می شود زنان در موقعیت نابرابر باقی بمانند.

مشایخی می افزاید: تبعیض علیه زنان در محیط کار تنها محدود به ارتقای موقعیت شغلی نیست بلکه دریافتی زنان نیز معمولا در قیاس با مردان نابرابر است.

این روزنامه نگار زن، در ادامه به موضوعی اشاره می کند که به اعتقاد اش ریشه در رشد نیافتگی و عدم بلوغ فکری بخشی از زنان ایران باز می گردد، مساله ای به نام تغییر معیارهای زیبایی. او می گوید: دختر جوان ۲۴-۲۵ ساله، به طور طبیعی زیباست اما همین دختران، امروزه برای زیبا جلوه کردن، تن خود را به دست جراحان می سپارند تا لب،  گونه و هیکلی متفاوت داشته باشند. این مساله به حد افراطی رسیده، بطوریکه به نظر می رسد، «خودنمایی» تمام زندگی این بخش از دختران جامعه مان شده است.

او ریشه مسایل زنان جامعه ایران را بیشتر فرهنگی می داند تا معضلات قانونی و می گوید: به باور من قوانین متناسب با رشد فرهنگی و شخصیتی افراد یک جامعه وضع می شوند. اگر به لحاظ فرهنگی و فکری رشد کنیم، قانون گزاران هم متاثر از آن، قوانین مترقی تری وضع می کنند، فلذا آنچه باید تغییر کند الگوهای رفتاری، فرهنگی و اجتماعی است و در این راه زنان باید خود پیشگام باشند.